Een echtscheidingsprocedure bestaat uit aardig wat stappen. Maar wanneer is de echtscheiding nou echt officieel? De meeste mensen denken dat de echtscheiding definitief is, als de rechtbank de echtscheiding heeft uitgesproken. Er is echter nóg een stap nodig. In dit kennisartikel leg ik het je uit.
Inschrijving in de registers van de burgerlijke stand
Als je trouwt, geef je elkaar het jawoord ten overstaan van een de ambtenaar van de burgerlijke stand. Vervolgens wordt er door de ambtenaar, het echtpaar en de getuigen een handtekening gezet op de huwelijksakte (het grote “tekenmoment”). Die huwelijksakte wordt bewaard in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar het huwelijk is voltrokken. Op die manier is er altijd bewijs dat het echtpaar ook daadwerkelijk is getrouwd.
Om een echtscheiding definitief te maken, moet op die huwelijksakte staan vermeld dat het huwelijk is ontbonden door een echtscheiding. Dit wordt ook wel het inschrijven van de echtscheiding genoemd. De inschrijving gebeurt door door de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het huwelijk heeft plaatsgevonden. In de praktijk zorgt de advocaat of advocaat-mediator ervoor dat de benodigde stukken worden gestuurd naar deze gemeente.
Datum van de scheiding
De datum waarop de echtscheiding is ingeschreven, is ook de datum van de echtscheiding.
Nadat de echtscheiding in ingeschreven, zal de ambtenaar van de burgerlijke stand dit laten weten via een brief. In deze brief staat ook de datum van inschrijving en dus de datum van de scheiding.
Hoe en wanneer schrijf je de echtscheiding in?
Maar hoe en wanneer kan de inschrijving van de echtscheiding plaatsvinden?
Hiervoor is allereerst nodig dat de rechtbank een uitspraak heeft gedaan waarin de echtscheiding is uitgesproken. Tegen die uitspraak, ook wel een beschikking genoemd, kunnen de echtgenoten nog enige tijd in hoger beroep. Pas als dat niet meer mogelijk is en de echtscheidingsbeschikking dus onherroepelijk is geworden, kan de echtscheiding worden ingeschreven. Dit wordt ook wel genoemd dat de echtscheidingsbeschikking in kracht van gewijsde is gegaan.
Dan is de vraag: wanneer gaat de echtscheidingsbeschikking in kracht van gewijsde?
Na afloop van de hoger beroepstermijn (3 maanden)
Het uitgangspunt is dat de echtscheidingsbeschikking in kracht van gewijsde gaat, nadat:
- de hoger beroepstermijn van 3 maanden is verstreken, en
- beide echtgenoten geen hoger beroep tegen de echtscheiding hebben ingesteld.
Het is wel mogelijk dat er hoger beroep wordt ingesteld tegen de nevenvoorzieningen (bijvoorbeeld de zorgregeling voor de kinderen of de partneralimentatie). Het gaat erom dat er geen hoger beroep is ingesteld tegen de echtscheiding zelf.
Na afloop van de drie maanden, moet er een verklaring bij de rechtbank worden opgevraagd. Dit heet een verklaring van non-appèl. Hierin verklaart de rechtbank dat beide echtgenoten geen hoger beroep hebben ingesteld tegen de echtscheiding.
Met deze verklaring kan de echtscheidingsbeschikking vervolgens worden ingeschreven bij de gemeente.
Na het tekenen van aktes van berusting
Veel mensen willen niet drie maanden wachten totdat zij de echtscheiding kunnen inschrijven. Het is daarom mogelijk om de echtscheidingsbeschikking al eerder in kracht van gewijsde te laten gaan. Dit kan als beide echtgenoten een zogenoemde akte van berusting ondertekenen.
In de aktes van berusting geven de echtgenoten aan:
- dat zij het eens zijn met de echtscheiding,
- dat zij daarom niet in beroep zullen gaan tegen de beslissing van de rechtbank om de echtscheiding uit te spreken, en
- dat zij willen dat de gemeente hun echtscheiding inschrijft.
Met deze aktes kan de echtscheidingsbeschikking vervolgens worden ingeschreven bij de gemeente.
Wat als de inschrijving niet op tijd gebeurt?
Het verzoek tot inschrijving van de echtscheiding is mogelijk tot 6 maanden nadat de echtscheidingsbeschikking in kracht van gewijsde is gegaan. Met andere woorden, inschrijving kan tot uiterlijk 9 maanden nadat de echtscheiding is uitgesproken door de rechter.
Als die termijn verstrijkt, verliest de beschikking van de rechter zijn rechtskracht. Het is alsof de echtscheiding nooit is uitgesproken en het huwelijk is dus nog steeds in stand. De echtscheidingsprocedure zal dan opnieuw gevoerd moeten worden.